جمع دوست‌داشتنی‌ها در خانه سامندان محله فرامرز عباسی

غزاله قسمتی|وقتی زنگ دری را در محله فرامرز عباسی زدم و در به رویم باز شد، اولین چیزی که دیدم چشم‌های منتظری بود که به در خیره شده بودند و نگاه‌هایی که در پس آن غمی نهفته بود، انگار انتظار و دلتنگی حسی است که در اینجا همه به آن خو گرفته‌اند. انتظار برای دیدن فرزندان، نوه‌ها و حتی من و شما تا چند لحظه‌ای هر چند کوتاه پای صحبت‌های دلشان بنشینیم و حرف‌هایشان را گوش دهیم.

سکینه صفائیان، مدیر مرکز توان‌بخشی و نگهداری سالمندان صفا، بازنشسته علوم پزشکی، رئیس اتحادیه مراکز سالمندان خصوصی مشهد و عضو اتحادیه معلولین و سالمندان و بیماری‌های روانی از چگونگی تاسیس این مجموعه و اهدافش می‌گوید: این مرکز از سال۱۳۸۸ با تلاش‌های من و نظارت و کنترل دائم سازمان بهزیستی و با هدف خدمات‌رسانی و دسترسی آسان و سریع سالمندان به خدمات جامع توان‌بخشی و نگهداری تاسیس شد.

تیم توان‌بخشی که در این مجموعه با ما همکاری مداوم دارند از یک فیزیوتراپ، روان‌شناس، پزشک عمومی، پرستار، متخصص اعصاب و روان، کار‌شناس تغذیه و متخصصان کاردرمانی تشکیل شده است.او ادامه می‌دهد: تمام کسانی که اینجا کار می‌کنند، با تمام سختی‌های موجود در این کار واقعا عاشقانه کارشان را دوست دارند و از خدمت‌رسانی به سالمندان لذت می‌برند.صفائیان تاکید می‌کند: هدف ما در این مجموعه فقط نگهداری از سالمندان نیست بلکه سعی داریم به این افراد برای توانمندشدن و بازگشت بخشی از توانمندی‌هایشان کمک کنیم.

چرا خانه سالمندان؟  

وقتی از وی درباره اینکه چرا خانواده‌ها این گوهر‌های گران‌بهای زندگی‌شان را به اینجا می‌سپارند و اینکه آیا تمام سالمندانی که اینجا حضور دارند از یک طبقه جامعه هستند، می‌پرسیم؛ می‌گوید: افراد با رسیدن به سنین سالمندی بخشی از توانمندی‌های خود را به علت بیماری‌های جسمی و روحی از دست می‌دهند و ممکن است کسی در خانه امکان رسیدگی به آنها را نداشته باشد یا به دلیل مشکلات خانوادگی و عاطفی و نداشتن تمکن مالی نتوانند سالمند را نزد خود نگه دارد، پس بهتر است برای نگهداری و مراقبت کامل از سالمندان، آنها به این مکان‌ها سپرده شوند.

او همچنین می‌افزاید: نه در اینجا، بلکه در تمام مراکز نگهداری، سالمندان چند گروه هستند؛ گروهی سالمندانی هستند که مجهول‌الهویه، بلا‌مکان، بدسرپرست یا بی‌سرپرست هستند، که از طریق دادگستری به ما معرفی می‌شوند و سازمان بهزیستی حمایت بی‌مانندی از این افراد دارد.

گروه دیگر سالمندانی هستند که از طبقه متوسط جامعه هستند که حدود ۹۰‌درصد سالمندانی که اینجا هستند از این گروه‌اند و گروه دیگر سالمندانی هستند که از طبقه مرفه جامعه هستند که به دلایلی مثل خارج از کشور بودن فرزندان و تنهایی یا امکان‌پذیر نبودن نگهداری در خانه به ما سپرده می‌شوند. ولی نگهداری از همه سالمندان بدون توجه به اینکه از چه طبقه‌ای از جامعه هستند یکسان صورت می‌گیرد.

در این مرکز سالمند ۱۰۲ساله هم داریم

مدیر مرکز توان‌بخشی و نگهداری سالمندان صفا با اشاره به اینکه پیرترین سالمند این مرکز ۱۰۲ ساله است، خاطرنشان می‌کند: هم‌اکنون در این مرکز ۴۰سالمند داریم که میانگین سنشان ۷۵ تا ۸۰‌سال است.او اذعان می‌دارد: حمایت سازمان بهزیستی از سالمندان بسیار عالی است. به طوری که این سازمان یارانه‌ای برای تمام سالمندان در نظر گرفته است که بیشتر سالمندان از این یارانه استفاده می‌کنند.

 او ادامه می‌دهد: در مشهد ۲۰‌مرکز خصوصی نگهداری سالمندان زیر نظر سازمان بهزیستی وجود دارد ولی مرکزی دولتی برای نگهداری این افراد در مشهد نداریم و فقط در تهران مرکز نگهداری سالمندان کهریزک را داریم.

تنهایی؛ درد مشترک سالمندان

او می‌گوید: این افراد بیشتر از هر چیز به حمایت روحی و روانی نیاز دارند. تنهایی درد مشترک همه افراد در خانه سالمندان است. بهترین مکان برای نگهداری سالمند در خانه و در کنار خانواده است و در شرایطی که سالمند دچار ناتوانی می‌شود و به توان‌بخشی احتیاج دارد، آسایشگاه‌های توان‌بخشی مکان خوبی برای نگهداری این افراد است.

مشکلات سالمندان

صفائیان سپس به مشکلات سالمندان اشاره می‌کند و می‌گوید: با توجه به پیشرفت‌هایی که بعد از انقلاب اسلامی، در حوزه درمان و بهداشت داشته‌ایم، میانگین طول عمر جمعیت افزایش پیدا کرده است و سن جمعیت رو به پیری است که در نتیجه آن بیماری‌های پیری هم افزایش می‌یابد که متاسفانه در زمینه درمان ضعف‌هایی وجود دارد و حمایتی از این قشر آسیب‌پذیر جامعه نمی‌شود و بیشتر سالمندان برای پرداخت هزینه‌های سنگین درمانی بضاعت کافی ندارند.

 دیگر مشکل کشور ما و به طور جزوی استان ما کمبود خدمات‌رسانی و پوشش‌دهی نیاز‌های سالمندان از جمله نیاز به برنامه‌هایی برای تفریح، شادابی و نشاط، مناسب‌سازی خیابان‌ها و وسایل حمل و نقل عمومی و... است. وی راه‌حلی که وی برای رفع این مشکلات موثر می‌داند، تشکیل شورای عالی سالمندی در هر استان است تا شورا‌ها به طور خاص براساس نیاز‌ها و سالمندان استان خود برنامه‌ریزی کنند.


* این گزارش شنبه ۱۱ شهریور ۱۳۹۱ در شماره ۲۰ شهرآرا محله منطقه دو چاپ شده است.